Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Rzeszowie

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 września 2014 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie Wydział II Karny w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Wojciechowski (spr.)

Sędziowie: SSO Marcin Świerk

SSO Piotr Popek

Protokolant: protokolant Aleksandra Baczyńska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Rzeszowie - Mariusza Kowala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 września 2014 r.

sprawy skazanego P. S.

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Rzeszowie

z dnia 7 maja 2014 r., sygnatura akt X K 1419/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że wymierzoną skazanemu karę łączną łagodzi do 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

II.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok w pozostałej części,

III.  zwalnia skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt 365/14

UZASADNIENIE

Sąd Rejonowy w Rzeszowie w sprawie P. S. skazanego prawomocnymi wyrokami:

I.  Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 28 września 2012 roku, sygn. akt II K 585/12 za czyn z art. 178a § 1 kk i art. 244 w zw. z art. 11 § 2 kk popełniony w dniu 21 lipca 2012 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności, wobec którego warunkowo zawieszono wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres próby 3 lat, orzeczono środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 1 roku, orzeczono świadczenie pieniężne w kwocie 500 złotych na cel społeczny, postanowieniem Sadu Rejonowego w Łańcucie z dnia 23 października 2013 roku, sygn. akt II Ko 1652/13 zarządzono wykonanie kary pozbawienia wolności;

II.  Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 30 listopada 2012 roku, sygn. akt II K 808/12 za czyn z art. 244 kk popełniony w dniu 15 września 2012 roku na karę 8 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 2 lat, postanowieniem Sadu Rejonowego w Łańcucie z dnia 26 listopada 2013 roku sygn. akt II Ko 1694/13 zarządzono wykonanie zawieszonej kary pozbawienia wolności;

III.  Sądu Rejonowego w Rzeszowie z dnia 8 sierpnia 2013 roku, sygn. akt X K 477/13 za czyn z art. 244 kk popełniony w dniu 11 stycznia 2013 roku na karę 5 miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej na okres próby 2 lat, orzeczono karę grzywny w wysokości 50 stawek dziennych przy przyjęciu wysokości jednej stawki dziennej za równą kwocie 20 złotych;

wyrokiem

wyrokiem łącznym z dnia 7 maja 2014 roku, sygn. akt X K 1419/13 na podstawie art. 569 § 1 kpk oraz art. 85 kk i art. 86 § 1 kk wymierzył w miejsce kar jednostkowych pozbawienia wolności orzeczonych w punktach I i II karę łączną 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności, stwierdzając że w pozostałym zakresie poszczególne wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu.

Ponadto na podstawie art. 572 kpk Sąd umorzył postępowanie karne w przedmiocie wydania wyroku łącznego odnośnie kary wymierzonej orzeczeniem wymienionym w punkcie III.

W końcu, na podstawie art. 624 § 1 kpk Sąd zwolnił skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych związanych z wydaniem wyroku łącznego.

Apelację od powyższego wyroku łącznego wniósł obrońca skazanego P. S. zaskarżając go w części dotyczącej wymiaru kary łącznej, zarzucając rażącą niewspółmierność kary wyrażającą się w wymierzeniu skazanemu P. S. kary łącznej w oparciu o zasadę asperacji mimo, że okoliczności sprawy uzasadniały zastosowanie przy wymiarze kary łącznej zasady pełnej absorbcji.

W związku z powyższym autor apelacji wniósł o zmianę wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie skazanemu kary łącznej 8 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Skuteczność apelacji polega na tym, że w następstwie jej rozpoznania niezbędna okazała się ingerencja Sądu odwoławczego w treści zaskarżonego wyroku w zakresie określonym w pkt I. Od razu odnotować też trzeba, że owo orzeczenie reformatoryjne nie jest, w zasadniczej części, pochodną argumentacji zamieszczonej w środku odwoławczym, lecz konsekwencją ujawnienia uchybień podlegających uwzględnieniu z urzędu.

Z treści uzasadnienia wyroku poddanego kontroli instancyjnej można zasadnie wnioskować, że w kwestii związku przedmiotowego i podmiotowego zbiegających się ze sobą przestępstw Sąd Rejonowy ograniczył się wyłącznie do wyeksponowania zachodzącej pomiędzy nimi bliskości czasowej, skoro drugi z występków podlegających objęciu węzłem kary łącznej orzeczonej zaskarżonym wyrokiem popełniony został w niecałe dwa miesiące po pierwszym. Tego rodzaju ujęcie z pewnością nie może zyskać przymiotu wnikliwości i wszechstronności, co zyskuje tę doniosłość, że wykluczona staje się akceptacyjna ocena Sądu wyższego rzędu dla stanowiska zaprezentowanego ze strony Sądu orzekającego.

Z kolei, skarżący jakkolwiek trafnie zwrócił uwagę, że oba przestępstwa, za które wymierzono kary jednostkowe podlegające połączeniu godziły w wymiar sprawiedliwości, a konkretnie w powagę orzeczeń sądowych, jednakże zbagatelizował zupełnie okoliczność, iż czyn przypisany skazanemu wyrokiem Sądu Rejonowego w Łańcucie z dnia 28 września 2012 roku, sygn. akt II K 585/12 wyczerpywał także znamiona określone w art. 178 a § 1 kk, który to przepis statuuje występek przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji. Jest ono postrzegane jako dobro o charakterze ogólnym, zaś na poziomie indywidualnym i konkretnym wskazany typ czynu zabronionego również może być skierowany przeciwko zdrowiu lub życiu uczestników ruchu. Konstatacja ta przemawia zatem przeciwko zastosowaniu zasady pełnej absorpcji przy wymiarze kary łącznej, która ukształtowana została wobec skazanego.

Natomiast z punktu widzenia sposobu zaatakowania tożsamego dobra prawem chronionego w przypadku dwukrotnego popełnienia przestępstwa kwalifikowanego z art. 244 kk nie należy tracić z pola widzenia tego, że skazany w dniu 21 lipca 2012 roku znajdował się w stanie nietrzeźwości, zaś w dniu 15 września 2012 roku nie wprowadził alkoholu do swego organizmu.

W uwarunkowaniach rozpoznawanej sprawy niewątpliwie bliski jest związek podmiotowy pomiędzy przypisanymi skazanemu czynami, za które wymierzono mu kary jednostkowe podlegające połączeniu w ramach kary łącznej orzeczonej zaskarżonym wyrokiem. Oba występki popełnione zostały bowiem z zamiarem bezpośrednim, a towarzysząca sprawcy motywacja dotyczyła potrzeby przemieszczenia się w jednego miejsca do innego punktu geograficznego.

Obie powyżej przedstawione kwestie pozostały jednak poza zasięgiem rozważań Sądu Rejonowego (podobnie zresztą rzecz się ma w odniesieniu do wywodu zawartego w środku odwoławczym), chociaż odznaczają się one bez wątpienia relewantnym znaczeniem dla rozstrzygnięcia.

Nie są to niestety jedyne mankamenty, których nie ustrzegł się Sąd I instancji. Rzecz mianowicie w tym, iż wydając wyrok łączny, Sąd orzekający poza zasadami określonymi w art. 86 kk miał obowiązek uwzględnienia także tych wszystkich okoliczności, które zaistniały po wydaniu poprzednich wyroków, a wskazują na przebieg procesu resocjalizacyjno-wychowawczego sprawcy. Faktyczną i procesową sposobność w omawianej mierze stwarza przepis art. 571 § 1 kpk, który daje możliwość poznania warunków rodzinnych, majątkowych, czy też zebrania informacji dotyczących stanu zdrowia skazanego, gdyż to właśnie te wiadomości wraz z pełną wiedzą Sądu wydającego wyrok łączny o przestępstwach popełnionych przez skazanego, którego ma dotyczyć to orzeczenie, mogą mieć wpływ na wymiar kary łącznej. Wyrazem takiego podejścia do omawianej problematyki jest chociażby zapatrywanie prawne zawarte w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 4 października 2011 roku, sygn. akt II KK 112/11, Lex nr 1084712, że: „Powinność sądu orzekającego w przedmiocie wydania wyroku łącznego, określona w art. 571 § 1 kpk, ma służyć właściwemu ukształtowaniu przez ten sąd wymiaru kary łącznej w oparciu o pełny, możliwy do ustalenia w realiach rozpoznawanej sprawy, zakres wiedzy o przestępstwach i ich sprawcy”.

Tymczasem uwarunkowania niniejszej sprawy są tego rodzaju, że Sąd Rejonowy dysponował wprawdzie kwestionariuszem wywiadu środowiskowego dotyczącego oskarżonego, zaświadczeniami i orzeczeniem, które odnosiły się do stanu jego zdrowia fizycznego, jak również aktami sprawy Sądu Rejonowego w Rzeszowie oznaczonej sygn. X K 477/13, w której postępowanie zakończono wydaniem w dniu 8 sierpnia 2013 roku wyroku skazującego P. S. za przestępstwo w art. 244 kk popełnione w dniu 11 stycznia 2013 roku, jednakże z niewiadomych Sądowi Okręgowemu przyczyn dokumenty te, tudzież wynikające z nich okoliczności nie zostały wykorzystane w procesie wymiaru skazanemu kary łącznej.

W kontekście właściwego doboru wysokości kary łącznej doniosłą rangę w kierunku na niekorzyść skazanego zyskuje przecież fakt popełnienia umyślnego przestępstwa podobnego do każdego z występków tworzących realny zbieg przestępstw, jako że dowodzi on bezskuteczności procesu resocjalizacyjnego P. S.. Z drugiej jednak strony niepodobna pominąć i tego że skazany wydatnie ograniczył częstotliwość sięgania po alkohol, zaprzestał wszczynania awantur domowych, układając w sposób poprawny relacje z domownikami, a nawet angażując się w pracę na rzecz gospodarstwa domowego. Również w środowisku sąsiedzkim skazany aktualnie posiada pozytywną opinię, uchodzi za osobę bezkonfliktową i nie wykazuje przejawów demoralizacji. Okoliczności te przekonują, że skazany dokonał istotnego przewartościowania i aktualnie po jego stronie dominują postawy społecznie pożądane. Ponadto skazany z powodu choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa, dyskopatii lędźwiowej, miażdżycy zarostowej tętnic kończyn dolnych oraz nadciśnienia tętniczego wymaga pozostawania w stałym leczeniu i zaliczony został do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

Mając na uwadze ogół wyartykułowanych powyżej kwestii Sąd odwoławczy powziął przekonanie, że ukształtowanie wobec skazanego kary łącznej przy zastosowaniu zasady częściowej – na poziomie 50% - absorbcji odpowiadać będzie wszystkim jej celom. Opowiedzenie się za rzeczonym ustaleniem wysokości kary łącznej skutkuje złagodzeniem jej wymiaru co prawda tylko o dwa miesiące, jednakże na gruncie względnej przyczyny odwoławczej określonej w art. 438 pkt 4 kpk rozstrzygające znaczenie zyskuje nie tyle sama wysokość kary, lecz ogół dolegliwości z nią związanych, dlatego też w polu widzenia pozostać musi i to, że kara jednego roku pozbawienia wolności wprowadza i tę jakościową odmienność, że może podlegać wykonaniu w systemie dozoru elektronicznego, co nie jest bagatelne, jeśli się zważy stan zdrowia fizycznego skazanego.

Równocześnie zwolniono skazanego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, gdyż uiszczenie przez niego tych należności byłoby zbyt uciążliwe mając na względzie jego sytuację materialną i rodzinną, determinowaną głównie wysokością obciążających P. S. świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci oraz trudnością w znalezieniu pracy, pomimo rozległego wykształcenia, z uwagi na doniosłą i trwałą dysfunkcję układu kostnego oraz krążenia.

Całość rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego opiera się na przepisach art. 437 § 1 kpk w zw. z art. 438 pkt 4 kpk oraz art. 624 § 1 kpk w zw. z art. 634 kpk.